Dat gezonde voeding goed voor je lichaam is, dat weten we wel. Dat gezonde voeding ook een positief effect op de hersenen heeft, is vaak minder bekend. Of eigenlijk moet ik zeggen effect op de darmen. Want ja, darmbacteriën besturen je lichaam met een arsenaal aan biochemische stoffen. Via het bloed en de zenuwen sturen ze signaalstoffen die het brein zodanig bewerken dat het bijvoorbeeld meer stresshormonen aanmaakt.

Het lichaam blijft je soms verbazen, maar wat mij vaker verbaasd is dat veel mensen meer weten over een beroemde acteur of een soapserie, dan over hun eigen lichaam.Vandaar dat ik met enige regelmaat een poging doe om met kleine stukjes kennis over het lichaam (én geest) je te voorzien van nuttige informatie.

Bacteriën in de darmen beïnvloeden onze hersenen en er zijn heel veel verschillende soorten bacteriën. Bij het horen van het woord bacteriën denken veel mensen vaak aan viezigheden. ‘Vieze’ bacteriën die er nodig afgewassen dienen te worden. Natuurlijk zijn er ook schadelijke bacteriën, maar dat zijn niet de bacteriën waar ik het in deze blog over heb.

Bacteriën hebben we nodig, heel erg nodig. Onze rijkste bacterieflora zit in de darmen waar zo’n 500 tot 1000 verschillende soorten bacteriën leven. Dit is afhankelijk van je leeftijdsfase, omdat je darmflora veranderd naar mate je ouder wordt. Voor het afbreken van voedsel zitten er miljarden bacteriën te wachten om steeds weer opnieuw de strijd aan te gaan met slechte bacteriën uit ons voedsel. Dit gaat wonderbaarlijk vaak goed, zeker omdat we inmiddels ook weten dat er heel wat mensen zijn die er niet zo’n best eetpatroon op na houden.

Bacteriën sturen berichten naar de hersenen via 2 kanalen; de bloedbaan en de zenuwen. In onderstaand stukje staat hoe dat in zijn werk gaat voor de mensen die allemaal precies willen weten hoe het in elkaar zit. Anders kun je deze alinea ook overslaan.

Bacteriën breken het voedsel af tot signaalstoffen. O.a. vetzuren en suikers die de hersenen kunnen beïnvloeden. Bacteriën zelf produceren ook signaalstoffen, die allemaal door de darmwand heen, naar de bloedbaan kunnen. Het bloed brengt de moleculen naar de hersenen en bewerkt deze waardoor je humeur en je gedrag kan veranderen. Het kan ook via het zenuwstelsel. Bacteriën laten de darmcellen signaalstoffen aanmaken, zoals het gelukshormoon serotonine, dat op de zenuwen werkt. De bacteriën beïnvloeden de zenuwen ook aan de buitenkant van de darmen. De zenuwen zenden dan dankzij de signaalstoffen stroomstootjes uit (net als in de hersenen) die via het zenuwstelsel naar de hersenen gaan.

Het komt er op neer dat wanneer bacteriën hun werk goed willen kunnen doen het uitmaakt met welk voedsel je je lichaam verrijkt. Er zijn namelijk voedingsstoffen die een gunstig effect hebben op je hersenen waardoor de kans op angst, stress en gevoelens van depressie af kunnen nemen. Het gekke is dat we juist vaker geneigd zijn om te gaan ‘stresseten’ en ons volproppen met snoep, koek, chips, alcohol. Maar het zal je niet verbazen dat juist deze stoffen voor een enorm disbalans zorgen en klachten juist kunnen verergeren. De bacteriën moeten veel harder werken en er blijven minder goede stoffen over voor in het bloed en zenuwen die weer invloed hebben op je humeur en gedrag. Als je dat een lange tijd doet, dan ga je daar last van krijgen. Vermoeidheid, invloed op het korte termijngeheugen, neerslachtigheid enz.

Wat zijn dan wel goede voedingsstoffen?
Uit onderzoek is gebleken dat juist voeding met veel vezels helpt tegen angst en depressie. Dit komt vermoedelijk omdat vezels de groei van nuttige bacteriën bevorderen in de darmen.
Groente als spinazie, broccoli en kool bevorderen de groei van goede bacteriën. Yoghurt en andere zure producten met levende lactobacillus en bifidoculturen (lees de verpakking zou ik zeggen) zijn gezond en goed voor de darmen.
Fruit en groente met een laag suikergehalte zoals tomaat, paprika en courgette hebben ook een gunstig effect.
Vette vis, noten en dan vooral (ongezouten) cashewnoten en avocado hebben ook een positief effect.

Wat kun je beter laten staan?
Zeker wanneer je last hebt van stress of paniekgevoelens is het beter om de volgende producten te laten staan; frisdrank, sap, koek en andere zoetigheden met veel geraffineerd suiker. Het voedt schadelijke bacteriën waardoor de communicatie tussen darmen en hersenen verstoord raakt.
En… gluten. Nu is het zo dat er in heel veel producten gluten zit. Het is ook niet zo dat je het (tenzij je er allergisch voor bent) ze helemaal niet meer kunt eten. Maar zit je op de top van je stress of ga je dagelijks met paniek je huis uit, dan is het zeker verstandig om bijvoorbeeld je ontbijt en lunch aan te passen. Er zijn alternatieven voor brood met betere graansoorten (speld, desem) of gezonde muesli. Ja ik zeg gezonde omdat er ook in veel muesli extra suiker is toegevoegd, gewoon omdat het lekker is. Maar na het lezen van dit artikel weet jij inmiddels beter.

Heb je vragen over stress- of paniekklachten? Neem dan eens contact op met Praktijk de Vrijgever. Stuur een mail naar info@devrijgever.nl of kijk op www.devrijgever.nl voor meer informatie.